آرامگاه مختومقلی فراغی

مختومقلی فراغی یکی از بزرگ‌ترین شاعران ترکمن زبان و متولد ۱۱۰۲ هجری شمسی است. او در شهر گنبد کاووس، روستای حاجی‌ قوشان به دنیا آمده، پدر وی به نام دولت محمد آزادی نیز از شاعران برجسته قرن ۱۲ هجری قمری بوده است. مختومقلی پدر شعر کلاسیک ترکمن می باشد و به مسائل اجتماعی و سیاسی به عنوان مثال، موضوعاتی همچون نكوهش فقر و اختلاف طبقاتی، تشویق به سواد آموزی و نقش زنان در جامعه در اشعار خود پرداخته است. این شاعر پر آوازه ایرانی، در کشور ترکمنستان نیز شهرت بسیار بالایی دارد و حتی روز مختومقلی فراغی در تقویم ترکمنستان در نظر گرفته شده، به طور کلی آثارش به اکثر زبان های زنده دنیا ترجمه شده است.

آرامگاه مختومقلی فراغی در شهرستان مراوه تپه استان گلستان واقع شده و فاصله آن تا گنبد کاووس ۱۵۵ کیلومتر است. آرامگاه مختومقلی فراغی  روی تپه‌ای بنا شده و به اواخر دوره قاجاریه و اوایل دوره پهلوی تعلق دارد. اولین شخصی که برای بازسازی این مکان تلاش های بسیار کرد، حاجی مراد دُردی قاضی نام دارد. در خرداد ماه۱۳۷۰ شمسی در محل آرامگاه مختومقلی گردهمایی با حضور ترکمن‌های ایرانی و ۷۰ شخصیت جمهوری ترکمنستان صورت گرفت و برای احداث آرامگاه مناسب برای مختومقلی تصمیماتی اخذ شد، چرا که پیش از این تاریخ آرامگاه بسیار ساده و شامل دو قبر سیمانی بود و سپس بنایی روی این مقبره احداث شد.

این شاعر ارزنده در کنار پدرش به خاک سپرده شده است و در فضای آرامگاه او یکی از آن‌ سنگ قبرها مربوط به پدرش می باشد. امروزه آرامگاه مختومقلی با ارتفاع حدود ۱۰ متر از سطح زمین در فضای باز کرسی شکلی به ابعاد ۲۴ متر قرار دارد. طراحی نقشه آرامگاه ترکیبی از گل وحشی و آلاچیق ترکمن است و سقف مرکزی آن به شکل گنبد و سر پناه آن نمودی از ساختار آلاچیق ترکمنی و معماری اسلامی می باشد. بالای هر دو مقبره به شکل گهواره‌ای است و در دور تا دور این دو قبر، باغچه های کوچکی کاشته شده است. همه ساله در روز 28 اردیبهشت، یعنی زاد روز این شاعر بزرگ با همراهی مردم و دولت مردان ایرانی و ترکمنی، مراسمی برگزار می شود. روز جشنواره مختومقلی فراغی در کشور های افغانستان،تاجیکستان و هندوستان نیز  ارزش ویژه ای دارد.