ارگ کریم خان

کریم خان زند ملقب به وکیل الرعایا بنای باشکوه ارگ کریم خان را به‌ عنوان مقر فرماندهی و اقامت بنا کرد، به همین علت به ارگ کریم خانی نیز معروف است. ارگ کریم خان با گذشت زمان دچار تغییر کاربری می شد به طوری که در زمان آقا محمد خان قاجار این مکان به‌عنوان دارالحکومه استفاده می‌شد. در دوره پهلوی به زندان شهربانی تغییر کاربری داد؛ تا اینکه در سال ۱۳۵۰ این ارگ در اختیار اداره فرهنگ و هنر شیراز قرار گرفت و محل تحویل دفتر فنی حفاظت آثار باستانی شد. ارگ کریم خان 4000 متر مربع مساحت دارد و در فضایی به مساحت 12800 متر مربع واقع شده است.

قلعه از دو بخش بیرونی و درونی تشکیل شده است که در وسط هم یک حوض و محوطه سرسبز وجود دارد. بیرون بنا معماری نظامی داشته و 4 برج با ارتفاع 14 متر و دیوارهای مرتفع 12 متری، به سبب کاربری دفاعی در این بخش ساخته شده اند، وجود خندقی دورتادور بنا نیز نشان‌ دهنده اهمیت ویژگی دفاعی آن است. بعد از وارد شدن به این محوطه بیرونی متوجه کج بودن و انحنای برج می شوید که در گذشته این موضوع به دلیل رطوبت دائمی این قسمت از بنابه وجود آمده و باعث جذابیت بیشتر سازه شده است.

محیط درونی قلعه مسکونی بوده و با کاشی هایی از جنس سنگ مرمر مزین شده و باغچه و فضای باز بی نظیری داشته و حدود هشتاد درصد فضای درونی محوطه به آن اختصاص دارد. هر کدام از این بخش‌ها شامل ایوانی با دو ستون سنگی هستند که شش اتاق در دو طرف خود دارند. در برخی از اتاق ها می توان لباس های محلی زنان ایرانی از اقوام مختلف را تماشا کرد. شیشه‌های رنگی اتاق‌ها، وجود آب‌نماها و باغچه‌ها نمای ویژه ای به این قلعه بخشیده است. بخش دیگری که در این قلعه وجود دارد حمام است. این حمام  به خانواده سلطنتی اختصاص داشته و یکی از دست نخورده ترین بخش‌های ارگ کریم خانی است.