تل خسرو
تل خسرو که اکنون با نام "تل خسرو" شناخته می‌شود، از مهم‌ترین مکان‌های باستانی استان کهگیلویه و بویراحمد محسوب می‌شود. این تپه باستانی در نزدیکی شهر یاسوج واقع شده و به علت ارتفاع ۲۰ متری خود، بلندترین نقطه در این دره است. در حالی که تپه به طول ۱۵۰ متر و عرض ۱۲۰ متر امتداد دارد، کاوش‌های باستان‌شناسی نشان‌دهنده قدمت چندین هزار ساله آن است. در زیرین‌ترین لایه‌ها، سنگینه‌هایی از هزاره پنجم پیش از میلاد و در لایه‌های بالاتر، بقایایی از قلعه‌ای در دوران قاجاریه کشف شده است.
تل خسرو، نزدیک یاسوج قرار دارد و دارای ارتباط باستانی با کیخسرو، یکی از پادشاهان کیانی، است. بر اساس باور بومیان، پس از یک وحی الهی، کیخسرو به این منطقه آمد، و با کمک سپاهیانش تپه‌ای ساخت. او لهراسب را به عنوان جانشین خود انتخاب کرد. گفته می‌شود که زال نیز در همین منطقه تپه‌ای دیگر ساخته است. این داستان‌ها با متون شاهنامه فردوسی نیز هماهنگی دارد.
تل خسرو در نزدیکی یاسوج واقع شده و بلندترین قسمت آن در ناحیه شمال شرقی است. آثار فرهنگی متعددی چون سفال‌ها، ابزارهای سنگی و خشت‌های پخته در اطراف تپه وجود دارد. قسمت شمال شرقی این تپه به دوران اسلامی برمی‌گردد وکنون به زمین کشاورزی تبدیل شده است. اما همچنان آثار باستانی در آن قابل مشاهده است. اساطیر کهن در استان کهگیلویه و بویراحمد بسیار زنده است و مانند تاریخ واقعی در ذهن مردم حک شده. به همین دلیل، مراقبت از آثار باستانی این منطقه اهمیت بسیاری دارد. برای علاقه‌مندان به تاریخ و اساطیر، دیدن این تپه و بازمانده‌های آن، تجربه‌ای هیجان‌انگیز است.
