خانه مشروطه

خانهٔ مشروطه، یکی از خانه‌های تاریخی و موزه‌های شهر تبریز است که در محله راسته‌ کوچه واقع در غرب بازار تبریز قرار گرفته‌است. این خانه‌ تاریخی در سال ۱۲۴۷ هجری شمسی به دست حاج ولی معمار ساخته شد و نخستین مالک آن حاج مهدی کوزه‌کنانی از تجار و بازاریان معتبر تبریز و از طرفداران جنبش مشروطیت بود. در سال ۱۲۸۷  و پس از آن که محمدعلی شاه مجلس را به توپ بست، حاج مهدی کوزه‌کنانی برای پ‍شتیبانی از مشروطه‌خواهان این خانه را در اختیار آن‌ها قرار داد که پس از آن محل تجمع برجسته‌ترین چهره‌های مشروطه در آذربایجان شد که از جمله آن ها می‌توان به ستارخان، باقرخان، ثقه‌الاسلام تبریزی، حاجی میرزا آقافرشی و البته خود حاج مهدی کوزه‌کنانی اشاره کرد.

خانه مشروطه خانه ای دو طبقه و بزرگ  با مساحت ۱۳۰۰ متر مربع است که معماری جذابی از سنگ، آجر و خشت دارد. در طبقه‌ی اول این بنا ۶ اتاق وجود دارد و در طبقه‌ی دوم یک سالن بزرگ با ابعاد ۶×۹ متر و ۶ اتاق در سرسرا قرار گرفته است که یکی از زیباترین قسمت‌های خانه با اتاقی رو به حیاط می باشد.  در و پنجره‌های مشبک سرسرا با شیشه‌های رنگی مزین شده‌اند و نورگیر آن نیز روی چهار ستون با سرستون‌هایی با گچبری قرار گرفته و درون آن با آیینه و شیشه‌های رنگی تزیین شده است. از ویژگی‌های منحصر به فرد خانهٔ مشروطه می‌توان به پنجره‌های ارسی، درب‌های منبت‌کاری‌شده، کلاه‌ فرنگی و نورگیر اشاره کرد. 

از جمله مجسمه‌های موجود در خانه مشروطه تندیس حسین خان باغبان، حاج علی دواچی، حاج علی ختایی، هوارد باسکرویل، کربلایی علی موسیو، شیخ علی‌اصغر لیلاوایی، علی‌اکبر دهخدا، زینب پاشا که تنها بانوی حاضر در صفوف مشروطه‌خواهان بوده می باشد. ازجمله آثار تاریخی که در این موزه نگهداری می شود می‌توان به سلاح کمری ستارخان، فرش مشروطه، وسایل شخصی سران مشروطه و دیگر مدارک مرتبط با انقلاب مشروطه اشاره کرد. ساعات کار این مجموعه در نیمه اول سال از ۹ تا ۱۹:۳۰ و در نیمه دوم سال از ۹ تا ۱۷:۳۰ می باشد و در روزهای ۹ و ۱۰ محرم، ۲۸ صفر، ۲۱ رمضان، ۲۵ شوال و ۱۴ خرداد  نیز فعالیت ندارد.