عمارت سردار مخفم بجنورد
عمارت سردار مخفم بجنورد به عنوان بزرگترین اثر معماری دوره ی قاجار در استان خراسان شمالی شناخته می شود، که در دهه ۱۳۰۰ هجری قمری، مصادف با دوره حکومت ناصرالدین شاه به فرمان یار محمدخان شادلو معروف به سردار مفخم بنا شده و محل زندگی خانواده او و نیز مکان پذیرایی از میهمانان دولتی و سیاسی بوده است. این عمارت و مجموعه ای از بناهای دیگر مثل آیینه‌خانه، کلاه فرنگی، حوضخانه و سردر، در دوران قاجار با هم در باغ بزرگی قرار داشته و مجموعه دارالحکومه مفخم را به وجود آورده بودند، اما امروزه تنها آیینه خانه مفخم از این مجموعه تاریخی باقی مانده و عمارت سردار نیز به صورت موزه باستان شناسی و مردم شناسی استان خراسان شمالی فعال است که امکان آشنایی با اقوام، مشاغل سنتی و آداب و رسوم گذشتگان را در اختیارتان می گذارد.
عمارت سردار مخفم بجنورد شامل دو طبقه است و ابعاد تقریبی آن۵۰ در۲۳ متر و ارتفاعش حدود ۹ متر می باشد،همچنین نمای اصلی بنا در سمت ضلع جنوبی آن است؛ به طور کلی دارای ۳۴ اتاق و دو تالار بزرگ نیز ۲ ایوان در هر طبقه در قسمت شمالی و جنوبی است که با آیینه‌کاری، کاشیکاری و گچبری مزین شده بودند؛ این اتاق ها با ۲۱ در چوبی به ایوان های عمارت گشوده می شوند. البته بعد از سقوط قاجار و پیدایش پهلوی ها عمارت در طی آتش سوزی سال ۱۳۱۶ مورد آسیب قرار گرفت و سقف سفالی و چوبی آن کاملا تخریب شدند؛ تا اینکه در دهه ۷۰ این بنا توسط اداره میراث فرهنگی بجنورد خریداری و کاربری اش به موزه تغییر یافت.
در غرفه های مختلف موزه مردم شناسی عمارت سردار مخفم غرفه پوشاک لباس های محلی اقوام ترک، ترکمن، تات و کرمانج را به نمایش گذاشته شده، همچنین غرفه موسیقی مقامی، طب سنتی، چاروق دوزی، صنایع دستی، نساجی سنتی، نمد مالی، سفره های آیینی نیز از زیرمجموعه موزه مردم شناسی هستند. موزه باستان شناسی نیز شامل ۵ بخش پیش از تاریخ، تاریخی، اسلامی، سکه و مهر و همچنین بخش سفال است و در طبقه فوقانی عمارت جای دارد. مکان های دیدنی دیگری که در نزدیکی این عمارت قرار دارند، عبارتند از سبزه میدان بجنورد، پارک شهربازی بجنورد، پارک جنگلی دو برار و گردشگاه بش قارداش که بازدید از آنها نیز خالی از لطف نمی باشد.
