مسجد جامع ساوه
مسجد جامع ساوه از اولین مساجد ایران در استان مرکزی و شهر ساوه می باشد و می‌توان آثاری از سه دوره تاریخی ساسانیان، قرون نخستین اسلام و عصر حکومت صفوی را در معماری بنای آن مشاهده کرد. این مسجد تماماً از خشت و گل ساخته شده و شامل یک صحن و یک گنبد در جنوب، دو ایوان، یک مناره، چند شبستان، محراب‌هایی متعدد و قدیمی با خطوط کوفی و دو محراب از دوره صفویه با خط ثلث است. آثار باقیمانده در این مسجد، از جمله وجود ساختمانی از گل و خشت آن هم به شکل متقاطع، که در طرفین ضلع جنوبی مسجد واقع شده است، نشان می دهد که در دوران ایران باستان در این مکان آتشکده‌ای قرار داشته که پس از ظهور اسلام در ایران، به مسجد تبدیل شده است.
در بخش مرکزی و در محل ساختمان صلیبی چشمه پوشی است که سازندگان آن را با دهانه‌ای به مساحت تقریبی ۳۱ مترمربع و ارتفاعی برابر با ۹ متر به شکل هندسی هشت ضلعی مختلف الاضلاع که روی آن پوشیده نیست بنا کرده اند. از قدیمی‌ترین بخش‌های مسجد، گنبدخانه است که در سده‌های چهارم و پنجم در ضلع جنوبی بنا شده است؛ مناره مسجد نیز متعلق به سده ششم و ایوان غربی مربوط به سده هشتم است. مناره ارتفاعی برابر با ۱۴ متر و قطری به اندازه ۳ متر و ۵۰۰ سانتی‌متر دارد که سازندگان در داخل آن پله‌هایی به صورت مارپیچ که به نقش‌های متنوع و برجسته مزین شده تعبیه کرده اند که امکان دسترسی به نوک مناره را فراهم می‌آورد.
قدیمی ترین اشیا پیدا شده در مسجد جامع ساوه کتیبه هایی است که در سده ی ۴ هجری قمری نوشته شده و بر همین اساس می توان گفت این مسجد هزاران سال قدمت دارد. گنبد فیروزه‌ای مسجد با ارتفاع ۱۶ متر از تمام نقاط شهر ساوه قابل مشاهده است و گرداگرد آن روی کاشی های فیروزه ای رنگ عبارت «بسم‌الله الرحمن الرحیم، لااله الا الله و علیه و توکلت و هو رب العرش العظیم» حک شده است.
