مسجد و مدرسه سردار قزوین

مسجد و مدرسه سردار قزوین یکی از زیباترین مدارس علمیه استان قزوین است و در محله آخوند در انتهای خیابان تبریز قرار دارد. بانی این بنا دو برادر به نام‌های حسین خان و حسن خان از سرداران فتحعلی شاه قاجار بودند که در سال 1231 هجری قمری آن را در دو طبقه احداث کردند. درِ ورودی مسجد و مدرسه سردار قزوین در ضلع شمالی قرار دارد و به هشتی وسیعی منتهی می‌شود و از دو طرف به دو شبستان راه پیدا می‌کند. سردرِ زیبا و باشکوه مدرسه با کاشی‌کاری‌های مینایی و نقش‌های گل و بوته، پرندگان و خطوط اسلیمی تزیین شده است و همچنین کتیبه‌ای از جنس سنگ مرمر دارد که روی آن با خط نستعلیق ممتاز و به قلم شیخ محمدعلی بن شیخ عبدالرحیم بوده و تاریخ و نام بانی این بنا نوشته شده است.

صحن مدرسه 1440 متر مربع مساحت دارد و به شکل مستطیل و دارای ساختمان دو طبقه است که اِزاره آن با سنگ و بقیه دیوار با آجر تراش و کاشی‌های رنگارنگ تزیین شده است. دور تا دور حیاط مدرسه از چهار طرف روی کاشی‌های بنفش با خط زیبای نستعلیق به رنگ سفید، اشعار محتشم کاشانی نوشته شده است. در وسط حیاط مدرسه یک حوض سرپوشیده و در جنوب مدرسه سکوی بزرگی قرار دارد که به اندازه یک متر از کف حیاط مدرسه بلندتر است و در تابستان برای استراحت یا انجام مراسم تعزیه از آن استفاده می‌کردند.

مسجد سردار در قسمت جنوبی حیاط ساختمان قرار دارد و سه طاق آجری دارد که  طاق میانی بزرگتر از دو طاق‌ دیگر است. در بالای طاق میانی گنبد مخروطی کوچکی که با کاشی‌های فیروزه‌ای پوشیده شده‌ قرار دارد و در بالای آن سرقبه‌ طلایی با طول بیش از یک متر و عرض 40 سانتی‌متر وجود دارد. فضای داخل مسجد کاملا ساده بوده و فقط در قسمت سقف آن با استفاده از کاشی و آجر، تزیینات معقلی ساده‌ای انجام شده است.