یکی از مکان های باستانی همدان گنبد علویان می باشد که در چهار باغ علویان جای داشته و از سمت جنوب به خیابان بابا طاهر و از شرق به خیابان اکباتان متصل می شود. این گنبد تاریخی به اواخر دورهی سلجوقیان در قرن ششم هجری تعلق دارد. علت انتخاب چنین نامی برای این جاذبه این است که در زمان های گذشته دارای گنبد بوده و اکنون گنبد آن فرو ریخته است. از طرفی، علاقه ی مردم به سادات و دوستداران حضرت علی (ع) و وجود مقبره دو تن از خاندان علویان در این بنا، علت دیگر این انتخاب می باشد.
در چهار گوشه گنبد علویان ۴ جرز ستون مانند شبیه برج هایی با ۹٫۵ متر ارتفاع و نزدیک به ۲ متر قطر قرار دارند. این مکان که ابتدا به عنوان مسجد، توسط خاندان علویان ساخته شد و با گذشت زمان سردابی در زیرزمین تعبیه شد و این بنا به مقبرهی آن خاندان مبدل گشت. راه پله ای که به صورت غیر متعارف درون محراب ایجاد شده امکان دسترسی به سرداب اشکوب زیرین را فراهم کرده است. در گذشته موقعیت قرارگیری گنبد در محدودهی دبستانی کوچک در بافت قدیمی شهر بوده اما امروزه پس از آزاد سازی بافت اطراف و تجهیز محدودهی آن موقعیت بهتری پیدا کرده و با معماری ویژه و تزیینات گچی زیبا، گردشگران بیشماری را مجذوب خود می کند.
بر بالای ورودی و درون کادر مستطیل شکل چشم انداز ویژه ای از گچبری های بر جسته لانه زنبوری شامل گل و بوته و نیز بر حاشیه خارجی کادر نیز کتیبهای گچبری شده که آیاتی از قرآن مجید به خط کوفی روی آن حک شده، قابل تماشا است. از جاذبه های گردشگری که در نزدیکی گنبد قرار دارند، می توان شهر باستانی هگمتانه، آرامگاه استر و مردخای را معرفی کرد که بازدید از آنها نیز خالی از لطف نیست.