گنبد نمکی جاشک
گنبد نمکی جاشک، یکی از بزرگترین، فعالترین و زیباترین گنبدهای نمکی در ایران و خاورمیانه محسوب می‌شود. این گنبد که با نام‌های کوه نمک جاشک و گنبد نمکی دشتی نیز شناخته می‌شود، در منطقه‌ای مرتفع و گردنه جاشک واقع شده است. از ویژگی‌های آن می‌توان به زیبایی و تاریخچه طولانی‌ترین گنبد نمکی در این منطقه اشاره کرد. گنبد نمکی جاشک به عنوان تنها اثر طبیعی ملی استان بوشهر در سال ۱۳۸۸ به ثبت رسیده است و یک مقصد گردشگری طبیعی فوق‌العاده در ایران محسوب می‌شود. این منطقه به مساحت ۱۲ کیلومتر درازا و ۴.۵ کیلومتر پهنا از ترکیبی متفاوت از طبیعت و زیبایی‌های نمکی شهرت دارد. ارتفاع قله گنبد نمکی جاشک از سطح دریا ۱۳۵۰ متر است و وسعت گنبد حدود ۳۶۶۶ هکتار را فرا می‌گیرد.
موقعیت خاص این منطقه که به عوامل طبیعی میانبر شوری آب رودخانه مند منجر می‌شود، می‌تواند مسائلی برای محیط‌زیست ایجاد کند. رودخانه مند تا قبل از ورود به این منطقه به عنوان یک منبع آبی تمیز و مورد استفاده کشاورزی شناخته می‌شود. اما پس از عبور از کنار گنبد نمکی جاشک، آب رودخانه با شوری زیادی همراه می‌شود که ممکن است برای محیط‌زیست محلی اثرات مخربی داشته باشد. این مسئله در فصل‌های پربارش به ویژه به شکل چشمگیری نمود پیدا می‌کند. گنبد نمکی جاشک به خاطر نمک‌های منحصر به فردی که در آن شکل گرفته‌اند، از اهمیت ژئولوژیک و زیبایی طبیعی بسیاری برخوردار است. نمک‌های سازنده این گنبد متعلق به سری هرمز می‌باشند که به دلیل چگالی کم نمک نسبت به سنگ‌های اطراف و وجود گسل کازرون-قطر و لرزش‌های زمینی مکرر در طول تاریخ، در دوره‌های پرکامبرین و پالئوزوئیک شکل گرفته‌اند. همچنین، در حین رشد این گنبد نمکی، عوامل فرسایشی تدریجاً ارتفاع آن را کم کرده و به وجود پدیده‌های زیبایی مانند "تخت دیو" انجامیده است. این پدیده، به دلیل اختلاف در میزان فرسایش نمک‌ها و سنگ‌ها، به صورت ستون‌های شگفت‌انگیز در میان نمک‌های گنبد ظاهر شده است و یکی از نمادهای زیبایی و زیست‌بوم‌های منحصر به فرد این منطقه محسوب می‌شود.
گنبد نمکی جاشک دارای ویژگی‌های زیبایی متعددی است که طبیعت و زیبایی آن را تاکید می‌کند. یخچال‌های نمکی در شمال غربی گنبد، به شکل یخچال‌های یخی شناخته می‌شوند و از پدیده‌های طبیعی جذاب هستند. آبشارهای نمکی که در مسیر جریان آب گنبد شکل می‌گیرند، مناظر دلنشینی را به ارمغان می‌آورند. دره گل کلم نیز با زمین‌های پوشیده از نمک به شکل شگفت‌انگیزی تزیین شده است. دودکش‌های جن، یا تخت دیو، به عنوان پدیده‌های فرسایشی منحصر به فردی درخشانند. غارهای نمکی با بلورهای زیبای نمک در دل گنبد جاشک وجود دارند. چشمه‌های نمکی همچنین نقش مهمی در حفظ زندگی در این منطقه ایفا می‌کنند. به دلیل دمای بالا و رطوبت در فصول گرم سال، سفر به مناطق جنوبی کشور در این فصول توصیه نمی‌شود. برای بازدید از گنبد نمکی جاشک، نیمه دوم پاییز تا اواخر زمستان می‌تواند زمان مناسبی باشد. در این زمان‌ها، هوا خنک‌تر و مطبوع‌تر است و شما می‌توانید از زیبایی‌های این منطقه با آسایش بیشتری لذت ببرید.
