باغ شوکت آباد

باغ شوکت‌آباد، یک باغ تاریخی در نزدیکی بیرجند است که در مسیر جاده به زاهدان واقع شده‌است. این باغ در کنار دانشگاه بیرجند قرار دارد و در محیطی کوهستانی احداث شده است. تاریخی این باغ به دوره قاجار مربوط می‌شود و متعلق به امیر اسماعیل خان شوکت‌الملک بوده‌است. بعد از او، اموال باغ به برادرش منتقل و سپس توسط وزیر دربار وقف شد. این باغ با امکانات متنوعی نظیر عمارت‌ها، فضاهای خدماتی و برج‌های نگهبانی پذیرای بازدیدکنندگان است.

باغ و عمارت شوکت‌آباد با ویژگی‌های معماری منحصر به فرد خود، از معدود نمونه‌هایی است که نشان‌دهنده هماهنگی و طراحی دقیق و متفکرانه در فضاسازی است. طرح و نقشه‌ای پیش‌تعیین شده در ذهن معماران آن دوره برای احداث این مجموعه وجود داشته‌است. هر بخش از این باغ، با توجه به کاربرد و ویژگی‌های خود، دکوراسیون و تزئینات منحصر به فردی دارد. برجسته‌ترین قسمت از این باغ، حوضخانه‌ای است با گنبدی عظیم که در مرکز آن کلاه فرنگی با پنجره‌های منحصر به فرد قرار دارد، به‌طوری‌که نور از طریق این پنجره‌ها به داخل حوضخانه وارد می‌شود و زیبایی و جلوه‌ای ویژه به این فضا می‌بخشد.

عمارت شوکت‌آباد با معماری منحصر به فردی خود، تنها به حوضخانه ختم نمی‌شود. این مکان شامل بخش مرکزی و اتاق‌هایی در ضلع‌های شرقی و غربی حوضخانه است. برج‌های نگهبانی در چهار گوشه باغ قرار دارند که نقش مهمی در حفاظت و زیبایی معماری باغ دارند. درختان متنوعی نیز در این باغ قرار دارند. بیشترین نوع درخت در باغ، کاج است و بین آنها، درختانی مانند عرعر، انار، گردو و بوته‌های گلی مثل شقایق و محمدی همچنین زیبایی‌های خاصی به باغ افزوده‌اند. این مکان چندمنظوره است؛ بخشی از آن به‌عنوان موزه‌ تاریخ طبیعی و حیات وحش در خدمت علاقه‌مندان به طبیعت قرار گرفته و بخش دیگری به یک رستوران سنتی تبدیل شده تا بازدیدکنندگان در حین تماشای زیبایی‌های این باغ، از طعم‌های محلی نیز لذت ببرند.