یکی از جاذبه های دیدنی استان آذربایجان غربی تخت سلیمان می باشد که در درهای سرسبز قرار دارد و طبق شواهد به دست آمده از متون قدیمی، زادگاه زرتشت بوده اما برخی آن را محل زندگی سلیمان نبی می دانند. این بنا محل سکونت اقوام مختلف مثل مادها، هخامنشیان، اشکانیان، ساسانیان و مغولان بوده و در دوره ساسانیان به اوج شکوفایی رسیده است. تخت سلیمان قبل از اسلام، به عنوان مرکز آموزشی، مذهبی و نیایشگاه کاربرد داشته و مهم ترین پایگاه دین زرتشت محسوب می شده است. بخش های مختلف تخت عبارتند از آتشکده آذر گشنسب، ایوان خسرو، معبد آناهیتا، راهروهای تخت سلیمان، سنگ اژدها، بناهای دوره ایلخانی و آتشگاه های کوچک.
دریاچه تخت سلیمان که خود به خود و به شکل طبیعی در عمق ۱۲۰ متری زمین ایجاد شده عامل محبوبیت این منطقه در آن دوره بوده است و بناهای تاریخی دور دریاچه و درون حصاری بیضی شکل قرار گرفته اند. داستان های زیادی در مورد نحوه ایجاد دریاچه و همچنین گنج پنهان در آن وجود دارد، مثل این موضوع که سلیمان نبی (ع) با کوبیدن عصای خود، باعث جوشش آن شده و گنجینه های کوروش کبیر تا انگشتر حضرت سلیمان (ع) در این دریاچه پنهان می باشد، اما به خاطر وجود رسوبات آهکی فراوان درون آب و فشار داخل آب هیچ کس نتوانسته به آنها دست پیدا کند.
موبدان زرتشتی اعتقاد دارند دریاچه تخت سلیمان به الهه آبها ناهید یا آناهیتا تعلق دارد. زندان سلیمان یکی از جاذبه های منحصر به فرد تخت سلیمان است و نقل قول ها حاکی از آن است که حضرت سلیمان در آن دوره زندانی داشته که دیوهای بد ذات را در آن حبس می کرده است. سایر جاذبه های تخت سلیمان مثل آتشکده آذر گشنسب، که آذر خوش نیز نامیده می شود و نمایانگر اتحاد دولت مرکزی با دین زرتشت و نمادی از دولت ساسانی می باشد. ایوان خسرو که در زمان پادشاه خسرو اول یعنی انوشیروان با ارتفاع حدود 19 متر و دهانه 12 متر و عمق 27 متر احداث گردیده است.
معبد آناهیتا که در بخش شرقی آتشکده آذرگشنسب قرار دارد و به شکل مربع است و چهار ستون مستطیلی دارد، همچنین محلی مقدس برای ایرانیان باستان بوده و برای ستایش بانوی آب و زایش کاربرد داشته. سنگ اژدها که در ضلع جنوب غربی تخت سلیمان قرار دارد، بر اساس افسانه ها، در گذشته اژدهایی بزرگ بوده که توسط حضرت سلیمان شکست داده می شود و به شکل سنگ در می آید. بناهای هشت ضلعی از جنس سنگ، آجر و گچ در بخش غربی ایوان خسرو قرار دارند و قدمت آنها به ایلخانیان می رسد. تالار شورا برای برگزاری جلسات استفاده می شده و آثار تاریخی کشف شده در آن به صورت موزه ای می باشد که می توانید در طول سفر خود بازدید شان کنید.
از جاهای دیدنی اطراف تخت سلیمان عبارتند از چمن متحرک چملی که یک منطقه باتلاقی با چمنزارها و نیزار های متعدد می باشد و قطعه چمنی به شکل جزیره ای متحرک روی برکه وجود دارد که توسط وزش باد، حرکت می کند. زندان برنجه نیز یکی از دیدنی های نزدیک تخت سلیمان است و مثل زندان سلیمان برج و نگهبانی و میله های آهنی و حتی زندانی ندارد. در روزگاران گذشته خان های محلی روزگاران قدیم برای تنبیه دشمنان آنها را در این گودال می انداختند.