ساختمان شهرداری ارومیه
عمارت شهرداری ارومیه، یکی از بناهای تاریخی واقع در میدان ایالت (میدان انقلاب) شهر ارومیه، مربوط به دوران پهلوی اول و با قدمتی بیش از ۹۰ سال، نمایانگر تاریخ و فرهنگ منطقه است. این ساختمان توسط یک مهندس آلمانی طراحی شده و با دستان ماهر محمدحسین معمار، معروف به ملا اوستا، ساخته شد. علی‌رغم عدم داشتن تحصیلات آکادمیک، ملا اوستا نقش مؤثری در ساخت و طراحی این ساختمان شهرداری ایفا کرده و یاد و خاطره او همچنان در تاریخ شهر ارومیه زنده است.
ساختمان شهرداری ارومیه، علاوه بر معماری زیبا و تاریخی‌اش، شاهد رویداد‌های مهمی نیز بوده است. یکی از مهم‌ترین حوادثی که این بنا را تحت تأثیر قرار داد، بمباران پادگان ارومیه توسط ارتش روسیه در سال ۱۳۲۰ هجری شمسی بود که در اثر آن، بخشی از نمای جنوبی آن آسیب دید. پس از این حادثه، افراد مانند ملا اوستا و استاد کار ارمنی در بازسازی این ساختمان نقش مؤثری داشتند. همچنین، بالکن ساختمان شهرداری نقطه اصلی ارتباطی میان مقامات کشوری و لشکری با مردم بوده است، به‌خصوص در دوران انقلاب، جایی که راه‌پیمایی‌ها در این میدان پایان می‌یافت و از بالکن آن سخنرانی‌های مهمی ایراد می‌گشت.
ساختمان شهرداری ارومیه با مصالحی همچون چوب، آجر، سنگ و در نقاطی فلز بنا شده است. در زمان ساخت آن، استفاده از مصالح فلزی رایج نبوده و چوب به عنوان جایگزین استفاده می‌شده که این خود یک جذابیت برای این بنا به حساب می‌آید. این ساختمان دو طبقه با یک زیرزمین دارد که دیوارهای آن ابتدا تا عمق ۳۰ سانتی‌متر با خشت و سپس تا عمق ۴۰ سانتی‌متر با سنگ مصالحه شده‌اند. نمای خارجی آن ابتدا با اندود سیمان سفید بوده، اما در سال ۱۳۸۷ هجری شمسی این اندود حذف و قسمت آجری آن مرمت شده است. سقف بنا با استفاده از تیرهای چوبی، آجر و تخته به صورت توفالی ساخته شده و وزن آن از طریق تیرهای چوبی به دیوارها و پی‌ها انتقال می‌یابد.
با توجه به اینکه ساختمان شهرداری کاربری اداری دارد و دسترسی عموم به داخل آن محدود است، بازدیدکنندگان می‌توانند از خیابان انقلاب به تماشای نمای بیرونی آن بپردازند. نمای خارجی ساختمان با حفظ معماری تاریخی و جلوه‌های زیبای خود، همچنان قادر به جلب توجه و ایجاد حس تحسین در میان گردشگران و علاقه‌مندان به معماری است. این مکان با وجود محدودیت‌ها در دسترسی، همچنان می‌تواند تجربه‌ای دیدنی و آموزنده از تاریخ و فرهنگ منطقه ارائه دهد.
