کهنه قلعه مشگین شهر

کهنه قالا یکی از آثار باستانی ایران است که در نزدیکی مشکین شهر واقع شده و مربوط به دوره‌های تاریخی مختلفی است. این قلعه با ارتفاع 5 متر، در موقعیتی استراتژیک بر روی تپه‌ای در سمت چپ رودخانه خیاوچای قرار گرفته و در دهانه ورودی شهر از سمت اردبیل دیده می‌شود. ساختار آن شامل دیوارهای خشتی به همراه چندین برجک دفاعی است و قطر دیوارهای آن یک متر اندازه گیری شده است.

در شمال شرقی قلعه، آثار دو برج بزرگ با قطرهای 5.7 و 6 متر مشاهده می‌شود. همچنین، نزدیک به این قلعه، سنگ‌نوشته‌ای باستانی با خط پهلوی وجود دارد که از فردی به نام نرسه هرمزد که 6 سال بر روی ساخت آن کار کرده نام می‌برد. قلعه با طول ضلع شمالی 95 متر و جنوبی 115 متر، شاهد بسیاری از رویدادهای تاریخی منطقه بوده است.

قلعه کهنه قلا در نزدیکی مشکین شهر با دیوارهای ساخته شده از سنگ، گچ و آهک قرار دارد، در حالی که باقی سازه‌های آن از خشت و کنگره‌های آن از گل ساخته شده‌اند. در فاصله 150 متری غرب این قلعه، تخته سنگ بزرگی به نام "سوروشکن داشی" وجود دارد که حاوی نبشته‌ای به ابعاد 2.3 در 2.1 متر است و دارای 21 سطر به خط پهلوی از دوران شاپور دوم ساسانی است.

این نوشته‌ها که مضمون آن‌ها درباره فرمان و تاریخ ساخت قلعه به نرسه هرمزد است، به شدت تحت تأثیر فرسایش طبیعی و تخریب‌های انسانی قرار گرفته و بخش‌هایی از آن از بین رفته است. با این حال، متن سنگ نبشته پهلوی با دقت به خط فارسی و لاتین برگردانده شده و واژه‌های ساسانی مشخص و با افزودن ترجمه در پرانتز، ترجمه دقیق و واژه به واژه‌ای از متن اصلی ارائه شده است.